Runner in crouched starting position on track, ready to sprint.

het maken van een gedragscode

Een gedragscode helpt bij het bevorderen van een respectvolle en professionele sport- en werkomgeving door duidelijke richtlijnen te bieden voor gewenst gedrag. Het is van belang om de gedragscode, indien mogelijk en van toepassing, samen met je team op te stellen, zodat deze breed gedragen wordt en aansluit bij de dagelijkse praktijk. Na het opstellen is het belangrijk om de gedragscode actief uit te dragen, zodat iedereen deze naleeft. Dit document biedt vragen en voorbeeldantwoorden die je helpen bij het opstellen van een gedragscode voor jouw onderneming.

  1. Omschrijving doel gedragscode
    Wat is het doel van deze gedragscode?
    Voorbeeld antwoord: “Het doel van deze gedragscode is om een (sociaal) veilige en respectvolle omgeving te creëren voor alle medewerkers, sporters en bezoekers van [naam organisatie]. Het stelt duidelijke verwachtingen over wat wenselijk en onwenselijk gedrag is, zodat iedereen zich beschermd voelt tegen ongepast gedrag en weet hoe te handelen bij incidenten.” 

  2. Reikwijdte gedragscode
    Wie vallen er onder deze gedragscode?
    Voorbeeld antwoord: “Deze gedragscode is van toepassing op alle medewerkers en partners/zzp’ers die in dienst zijn van of werken in samenwerking met [naam organisatie].” 

  3. Opstellen gedragsregels
    Bij het bepalen van gedragsregels is het belangrijk om te bedenken welk gedrag de organisatie wil stimuleren en welke normen nodig zijn om een positieve cultuur te waarborgen. Onderstaand is als voorbeeld veiligheid en respect, gelijke behandeling en grenzen gebruikt. 
  • Veiligheid en respect; Hoe kan een veilige en respectvolle omgeving worden gewaarborgd voor sporters, bezoekers en medewerkers/collega’s?
    Voorbeeld: “We creëren een veilige en respectvolle omgeving door alle personen met respect te behandelen, te luisteren naar hun zorgen, en door een open sfeer te bevorderen waarin iedereen zich comfortabel voelt om hun mening te uiten.” 
  • Gelijke behandeling: Hoe zorgen we ervoor dat iedereen gelijk wordt behandeld?
    Voorbeeld: “We maken geen onderscheid op basis van ras, geslacht, leeftijd, religie, seksuele geaardheid of andere persoonlijke kenmerken. Iedereen wordt gelijk behandeld en discriminatie in welke vorm dan ook wordt niet getolereerd.” 
  • Grenzen: Hoe kunnen medewerkers de grenzen van anderen respecteren?
    Voorbeeld: “Voordat je fysiek contact maakt met iemand, vraag je altijd toestemming. Respecteer iemands persoonlijke ruimte en wees alert op verbale of non-verbale signalen die aangeven dat iemand zich ongemakkelijk voelt.” 

Onderwerpen waar verder aan gedacht kunnen worden om gedragsregels over af te spreken zijn bijvoorbeeld: social media gebruik, relaties op de werkvloer of met sporter en omgang met vertrouwelijke informatie. 

  1. Specificeren wat ongewenste omgangsvormen zijn
    Wat zijn concrete gedragingen die vermeden moeten worden?
    Voorbeeld: “Alle vormen van pesten, seksuele intimidatie, discriminatie, machtsmisbruik en agressie worden vermeden. Dit kan variëren van ongepaste grappen en opmerkingen tot fysiek geweld en bedreigingen. 

    Wat zijn voorbeelden van ongewenst gedrag zoals pesten, seksuele intimidatie, discriminatie of agressie?
  • Pesten: Het herhaaldelijk uitsluiten van een collega of het verspreiden van geruchten. 
  • Seksuele intimidatie of misbruik: Ongewenste seksuele opmerkingen, ongepaste aanrakingen of het delen van seksueel expliciete afbeeldingen zonder toestemming. 
  • Discriminatie: Het anders behandelen van medewerkers vanwege hun etniciteit, religie, seksuele geaardheid of andere persoonlijke kenmerken. 
  • Agressie: Verbale bedreigingen, schreeuwen naar collega’s of fysiek geweld zoals duwen of slaan. 
  1. Omschrijven wat te doen bij ongewenste omgangsvormen
    Hoe kan ongewenst gedrag binnen de organisatie voorkomen en aangepakt worden?
    Voorbeeld: “Om ongewenst gedrag te voorkomen, is het belangrijk dat iedereen bewust is van hun eigen gedrag en alert is op het gedrag van anderen. Mocht er ongewenst gedrag plaatsvinden, dan moet dit zo snel mogelijk gestopt worden en besproken de betrokkene(n). Als het probleem niet opgelost kan worden, kunnen leidinggevende, aanspreekpunt sociale veiligheid of hulporganisaties worden ingeschakeld.”

    Welke stappen moeten worden ondernomen om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken?
  • Stap 1: Spreek de persoon aan die het ongewenste gedrag vertoont en leg uit waarom dit gedrag als storend of ongewenst wordt ervaren. 
  • Stap 2: Als het gesprek niet voldoende effect heeft, bespreek het dan met de leidinggevende/ de persoon in de organisatie met de rol aanspreekpunt sociale veiligheid. 
  • Stap 3: Indien nodig kan er een melding worden ingediend bij het aanspreekpunt sociale veiligheid.” 
  1. Ondersteuning bij het bespreekbaar maken van ongewenste omgangsvormen
    Welke mogelijkheden zijn er om ongewenst gedrag te melden?
    Voorbeeld: “Er zijn meerdere routes om ongewenst gedrag te melden (voor zowel medewerkers als sporters):
  • Bespreek het rechtstreeks met de persoon die het gedrag vertoont. 
  • Bespreek het met de leidinggevende en/of aanspreekpunt sociale veiligheid die kan helpen/ondersteunen. 
  • Zoek ondersteuning bij een externe vertrouwenspersoon (voor medewerkers via werkgever) of via hulporganisaties zoals slachtofferhulp die kan adviseren en begeleiden in de stappen om het probleem op te lossen.” 
  1. Bevestiging van trainer/instructeur/medewerker om zich aan de gedragscode te houden
    Hoe wordt bevestigd dat medewerkers de gedragscode hebben gelezen en geaccepteerd?
    Voorbeeld: “Elke medewerker ondertekent een verklaring waarin staat dat hij/zij de gedragscode heeft gelezen en goedgekeurd. Deze verklaring luidt: ‘gelezen en goedgekeurd’, gevolgd door de handtekening en naam van de medewerker.”